بررسی و مقایسه اثر محلول‎پاشی ژرانیال و سیترال بر کمیت و کیفیت مواد مؤثره اسانس گیاه دارویی .Lippia citriodora Kunth

تبدیل زیستی به منظور تغییر یک پیش‌ماده کم ارزش به فرآورده ارزشمند دارویی انجام می‌شود. این پژوهش گلخانه‌ای جهت ارزیابی اثر محلول‎پاشی سیترال و ژرانیال مصنوعی در غلظت‌های 100، 200، 300، 400 و 500 میلی‌لیتر بر لیتر در کنار محلول‌پاشی با آب مقطر و بدون محلول‌پاشی (شاهد) بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی به‌لیمو Lippia citriodora Kunth. در دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه طی 1394 انجام گرفت. اولین محلول‌پاشی در مرحله تقریباً 25 سانتی‌متری انجام شده و 7 و 14 روز بعد تکرار گردید. یک هفته پس از آخرین محلول‌پاشی، برگ‌های به‌لیمو برداشت شد. استخراج اسانس برگ به‌لیمو با روش تقطیر با آب (طرح کلونجر) انجام شد. در ارزیابی بازده اسانس، محلول‌پاشی سیترال و ژرانیال و به‌خصوص غلظت‌های کم آنها (100 میلی‌لیتر بر لیتر) و آب مقطر اثر مثبتی بر افزایش درصد اسانس تولیدی نشان داد. تجزیه اسانس با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی انجام شد. در کل، 21 ترکیب در اسانس نمونه‌ها شناسایی و مهمترین ترکیبات شناسایی شده لیمونن، ژرانیال و نرال بود. محلول‌پاشی سیترال و ژرانیال و به‌خصوص غلظت‌های بالای آنها موجب افزایش میزان لیمونن تولیدی شد و بیشترین میزان لیمونن به ترتیب در ژرانیال (500) و سیترال (400 میلی‌لیتر بر لیتر) به مقدار 24/28 و 54/24 درصد و کمترین میزان لیمونن (83/17) در تیمار شاهد شد. ولی، محلول‌پاشی سیترال و ژرانیال اثر مثبتی بر میزان نرال و ژرانیال نشان نداد.